مطلب مالیات خرید ارز دولتی

در بین انواع ارزها، ارزهای دولتی قیمت بسیار معقول‌تری دارند، به همین دلیل است که بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. از طرف دیگر، در ایران به دلیل وجود تحریم‌ها، این نوع ارزها به شدت اهمیت پیدا می‌کنند. به‌طور کلی، ارز دولتی در بسیاری از موارد مانند مسافرت‌های خارجی، صادرات و وادارات کالا به کشور و غیره کاربرد دارد، درنتیجه قیمت و میزان مالیات آن به یک دغدغه اصلی برای مردم تبدیل شده است. در این مطلب علاوه‌بر تعریف و نحوه خرید ارزهای دولتی، مالیات خرید ارزهای دولتی را بررسی می‌کنیم.

تعریف ارز دولتی

ارزها انواع مختلفی دارند، ارز دولتی به ارزی گفته می‌شود که از آن به نرخ رسمی دولتی، که در اغلب مواقع بهترین نرخ موجود در بازار است، برای اهداف خاص استفاده شود. این اهداف معمولا فعالیت‌های ضروری هستند که از طرف دولت‌ها بسیار ضروری و با اولویت بالا درنظر گرفته می‌شوند. در ایران از سال ۱۳۵۷ تاکنون، اختلاف ارزهای دولتی با سایر ارزها روز به روز بیشتر شده، از طرف دیگر کاربردهای آن بسیار محدودتر شده است. درحال حاضر، ارزهای دولتی برای مصارفی مانند تحصیل دانشجویان در خارج از کشور، سفر ماموران دولتی به خارج، بیمارانی که باید در خارج از کشور معالجه شوند، کالا‌های وارداتی دولتی و برخی واردات بخش خصوصی استفاده می‌شوند و از طریق  مرکز مبادله ارز و طلا  قابل تهیه است.

یکی از انواع ارزهای دولتی ارزهای مسافرتی هستند. درواقع این ارز، سهمیه‌ای است که دولت یک کشور برای مسافرت‌های خارجی شهروندان در نظر می‌گیرد. در این مسافرت‌ها، البته اگر فقط سالی یک بار باشند، ارز مسافرتی به‌عنوان یک کمک هزینه سفر به مسافران اهدا می‌شود. این نوع ارز هم مانند هر ارز دولتی دیگر، نرخ ثابتی ندارد و توسط بانک مرکزی پرداخت می‌شود.

شرایط دریافت ارز دولتی چیست؟

از آنجایی که ارز دولتی نسبت به سایر ارزها قیمت پایین‌تری دارد، بسیاری از افراد برای خرید یا دریافت آن استقبال می‌کنند. اما برای خرید ارز دولتی، باید یک سری شرایط را در نظر داشته باشید که شامل موارد زیر می‌شوند:

• این ارز به رده سنی بالای ۱۲ سال تعلق می‌گیرد.
• حضور هر شخص متقاضی به صورت جداگانه و فردی در صرافی برای دریافت ارز الزامی است.
• بعضی از کشورهای خارجی مشمول دریافت ارز مسافرتی نمی‌شوند، به همین دلیل حتما پیش از خرید بلیط، بررسی کنید که آیا ارز دولتی به کشور مقصد شما تعلق خواهد گرفت یا نه.
• توجه داشته باشید که اگر مقصد شما، کشورهای زیارتی مثل کربلا، سوریه و غیره هستند، اسم شما باید در سازمان حج و زیارت به ثبت برسد.

درصورت فراهم بودن شرایط گفته شده، می‌توانید ارز دولتی مورد نیاز خود را با مراجعه به صرافی‌های دولتی، صرافی‌های بانکی (مانند بانک ملی، ملت، سامان، تجارت و پارسیان) صرافی‌های خصوصی (درصورتی‌که از بانک مرکزی مجوز دارند) و سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران، دریافت کنید.

چه کسانی مشمول مالیات خرید و فروش ارزی می‌شوند؟

طبق اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، تمام خریداران و فروشندگان ارز ملزوم هستند که طبق قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات بپردازند. تمام اشخاص حقیق و حقوقی در این بخش باید برای ثبت نام و پرداخت مالیات اقدام کنند. میزان این مالیات به‌صورت علی الحساب به میزان 10 درصد از فروش ارز آن‌ها است. فعالان حوزه خرید و فروش ارز اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی مانند صرافی‌ها باید برای پرداخت این مالیات اقدام کنند. اما مردم عادی و کسانی که برای نیاز شخصی و با کارت ملی خود ارز می‌خرند، مشمول مالیات نمی‌شوند. همچنین، طبق اصلاحیه قانون مالیات که در سال 1396 به‌وجود آمد، پرداخت نکردن مالیات جرم محسوب می‌شود و افرادی که از این قانون پیروی نکنند، به‌عنوان مجرم به مراجع قضایی معرفی می‌شوند.

آیا خرید ارز مسافرتی مشمول مالیات می‌شود؟

باتوجه به اطلاعیه سازمان امور مالیاتی مبنی بر آن که معاملات خرید و فروش ارز به میزان 10 درصد شامل مالیات می‌شوند، این سوال به‌وجود می‌آید که آیا این مالیات برای ارزهای مسافرتی هم وجود دارد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که خرید و فروش ارز از طریق سامانه نیما،  سامانه ناخدا ، خرید ارز مسافرتی و سایر روش‌های تعریف شده که در آن‌ها به‌صورت قانونی ارز تهیه می‌شود، مشمول پرداخت مالیات علی الحساب ۱۰ درصد فروش نیستند. این مالیات برای اشخاصی در نظر گرفته می‌شود که با اعلام بانک مرکزی و نهادهای نظارتی از روش‌های غیرقانونی جهت سفته بازی و قاچاق خرید و فروش ارز انجام می‌دهند.

سقف مالیات خرید و فروش ارز چقدر است؟

باتوجه به بیانیه‌ای که توسط معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی صادر شد، نرخ مالیات خرید و فروش ارز وابسته به حجم ارز مبادله شده بستگی ندارد. براساس مفاد ماده 163، نرخ علی الحساب مالیات برای هر میزان خرید و یا فروش ارز معادل 10% است. درنتیجه این نرخ به‌عنوان سقف مالیات خرید و فروش ارز در نظر گرفته می‌شود.

معافیت خرید و فروش ارز

قانون مالیات برای حفظ ثبات بازار ارز وضع شده است، با این تفسیر، افرادی که در شرایط زیر ارز خریداری می‌کنند شامل مالیات نمی‌شوند:

• ارز خریداری شده از طریق سامانه نیما
• ارزهای دانشجویی
• ارزهای مسافرتی
• ارز خریداری شده توسط اشخاصی که از طریق سازوکارهای قانونی بانک مرکزی اقدام به مبادله ارز می‌کنند، مانند ارز خریداری شده برای خرید دارو و یا صادرات و واردات.

جریمه عدم پرداخت مالیات ارز دولتی چقدر است؟

درصورتی‌که ثبت نام برای پرداخت مالیات انجام نشود، یا به‌طور کلی پرداخت مالیات نادیده گرفته شود، افراد ملزوم به پرداخت جرایم هستند. این مجازات به صورت زیر هستند:

• تعلق جرایم غیر قابل بخشش مالیاتی (علاوه‌بر مالیات متعلق) که از طریق عملیات اجرایی انجام می‌شود.
• تعلق مجازات‌های مقرر در ماده 274 ق.م.م از جمله مجازات‌های تعزیری درجه شش.

نحوه محاسبه و پرداخت مالیات خرید و فروش ارز

برای محاسبه مالیات خرید و فروش ارز باید یک سری مراحل را طی کنید. شما می‌توانید با  دریافت شماره شبا  اگر مشمول پرداخت مالیات بودید یک گام به پرداخت آن بردارید. این مراحل به صورت زیر هستند:

• با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود به درگاه ملی خدمات مالیاتی (مایتکس) وارد شوید.
• از منوی داشبورد مالیاتی پرداخت قبض‌های مالیات را انتخاب کنید.
• پرداخت مالیات خرید و فروش ارز را بزنید.